Ilisarititsineq: Casperp nunarput takornariaqarnerlu tusagassiuutinut assigiinngitsunut 20-nut oqaluuserinikuuai

Casper Frank Møllerip TV2-mi suleqatikuisa ilai januarimi ullut ilaanni aperipput, danskit unnukkut isiginnaagassiaanni Go' Aften Live-mi peqataarusunnginnersoq.

Takornariartitsinerup ineriartortinneqarnera inuusuttullu Kalaallit Nunaanni pisunut isiginnittaasiat tassani oqaluuserisussaavai. 

Sapaatit-akunnialuit tamatuma sioqqullugu USA-p – taamani – præsidentinngortuata Donald Trumpip Kalaallit Nunaat pisiarerusunnerarpaa. 2019-imi tamanna aamma oqaatigaa.

Ernera Donald Trump junior Nuummut januaarip arfineq-aappaanni tikimmat, kikkut tamarmik Kalaallit Nunaat isiginialerpaat.
Casper TV2-mut akuersivoq, Københavnimilu aallakaatitsivimmut januaarip arfineq-pingajuanni iserpoq.
- Unneqqarilluinnarlunga oqassaguma, pissanganermik qarlinnut anguungajappunga, Nuummi takornarialerinermik suliffeqarfiup nutaap Raw Arcticip upernaaq nuuffigisaanut KNR-ip pulaarmani taama oqarpoq.

Donald Trumpip nunatsinnik piserusunnini oqaatigeqqimmagu erneralu Trump Jr., Nuummut januaarimi tikimmat, nunarput isiginiarneqalerpoq.  Tamannalu Caspermut suliffeqarfimmullu Raw Arctic-imut qaammatinik 15-ini ingerlareersumi unikaallatitsinngilaq. 

Casper Al Jazeerami Sky Newsimilu, Der Spiegel-imi National Geographicimilu sivitsunngitsoq aamma peqataavoq.
- Nunarsuarmi nutaarsiassaqartitsiviit tamangajaasa peqataaffigaagut, taanna oqarpoq.

Raw Arctic angallassinissanik assigiinngitsorpassuarnik ullumikkut neqerooruteqarpoq, soorlu aalisariartitsinerniit piniariartitsinernut, arfernik alakkaanernut kiisalu angallassinernik immikkuullarissunik akisuunik pilersaarusiukkanik.
Ullumikkut – suliffeqarfiup pilersinneqarneranit ukiup ataatsip sinnilaareeraalu – 20-nik sulisoqarpoq.
- Tusagassiorfinni tusaamaneqarlualerpugut, tamannalu qanoq iluaqutigisinnaanerlutigu eqqarsaatigilerparput, Casper oqarpoq.

Casper tusagassiorfinniit Raw Arctic nunatsinnilu takornarialerisarneq pillugu tusagaqarusuttuniit ukioq manna saaffigineqaqattaaqaaq.  Assi © : Birgitte Kjeldsen

Nalunaaqutaaqqani smartwatch-eq sikilluni isigaa.

Folketingip Kalaallit Nunaannut ataatsimiititaliaani ilaasortat Nuup Kangerluanut Qooqqunut minutsit 15-it qaangiuppata angallattussaavai. Atorfilittat folketingimilu ilaasortat 16-it - ilaatigut Aaja Chemnitzimik (IA) peqatigineqartut - Qooqquni saqqummiiffigisussaavai.
Casperp kavaajani ujarpaa.

- Nå ingerlassaagut?

'Targa suugami?'

Casperp peroriartornini eqqarsaatigigaangamiuk pinngortitamik nunannarisaqartuunera pingaartumillu aalisarnermik nuannarisaqartuunera, initusarsimavoq. "Nukappiaraaraagallaramili“ aalisartarpoq.

Ataatani umiatsiamik angalangaatsiartuarsimasoq peqatigalugu. 

- Angalaaginnaavissuuvoq, Casper eqqaamasalikkersaarpoq.

- Ataataga kalaallisut eqqarsartariaaseqartorujussuuvoq. Nerisassaqartitsiniarluni aalisartuaannangajattarnikuuvoq, taanna oqarpoq.

Casperli qatanngutaalu aliikkutsiullugu aalisartalermata, soqutiginninnerat ataataanut sunniuttarsimavoq.

Casper ilaquttanilu pinngortitameeqatigiittarnikuupput. Ataatani qatanngutinilu arfiniliusut peqatigalugit Fyn-ip imartaani angalanikooqaaq. Assi © : Privatfoto

Casperp angajoqqaavi tamarmik affarmik kalaaliullutillu affarmik qallunaajupput. Casper Nuummi 1997-imi inunngorpoq, ilaqutariilli 2000-kkunni aalajangerput Danmarkimi illoqarfimmut Odensep avataaniittumut nuunniarlutik, tassanilu peroriartorpoq.

Peroriartornini "qallunaatut nalinginnaasutut“ oqaatigaa. Aatsaat inersimasunngornermini Kalaallit Nunaannut uteqqinnissaq itisuumik eqqarsaatigilersimavaa, naak tamanna eqqarsaatigiuartarsimagaluarlugu.

- Meeqqat atuarfianni peroriartorninni ‘nunamit allamiit nunasiartorsimasutut’ assigiinngitsunillu allanik oqaluunneqartaraanni, isumaqarpunga sumi naleqqunnerusinnaaneq eqqarsaataalersartoq, taanna oqarpoq.

Kalaallit Nunaanni pinngortitamik soqutiginninnini aallussinnaalissallugu aamma nalunngilaa. Kalaallit Nunaannili piffissaq aalisarfiusinnaasoq, Danmarkimi aalisarfiusinnaasumut naleqqiullugu sivikinneruvoq. Fynip kujataata sineriaani - 5-inik issitsillugu nikorfalluni aalisartoqarusussinnaasarpoq. Nuummili - 25-nik issitsillugu suna tamarmilu qerisimatillugu taamaanngilaq.

- Kuuit sikugaangata eqaluit sermip ataani toquusartarput, taanna nassuiaavoq. 

Nunatsinni eqaluit Danmarkimi eqalunnut sanilliullugit mikinerusarput. Eqaluk ukiumut marloriaannarluni nerisarpoq ukiumilu sikup ataani toquusarluni sinittarluni, Casper oqarpoq.  Assi © : Raw Arctic

Naak piffissaq aalisarfiusinnaasoq sivikikkaluartoq, Casper Københavnimi suliffimminiit ilinniarfimminiillu nuulluni, illoqarfimmut inunngorfimminut uterluni aallarpoq.

Aalajangernini ukiuni arlalinni eqqarsaatersuutigeqqaarsimavaa.

Nuummi mittarfissap nutaap ammarneqarnissaa aalajangiisuusimavoq. Nunatsinni takornarialerineq iluatsilluarpasilertutut nalilerneqarami.

Copenhagen Business Schoolimi kandidatinngorniarluni ilinnialeruttorluni ikinngutini Nuummiittut takornarialerinermik ingerlatsivimmik aallartitseqatigiittariaqarlutik oqarfigai.

Suliffeqarfimmik takornarianut aalisariaatsimik immikkut ittumik misiliinissamut periarfissiisumik.

Naak Casper ukioq ataaseq sinnilaaginnarlugu Nuummi najugaqaannarnikuugaluarluni, angerlarsimasutut misigaaq. Assi © : Raw Arctic

Taamaaliornissamut periarfissatsialaasoq taamani eqqarsarpoq. Aningaasaliiumasorlu Targa 25-utilerluni tutsiuteriataarmat aallarteriaannanngorput.

- Takornarialerineq pillugu taamani ilisimasaqanngilanga. Targaluunniit suunersoq taamani naluara, Casper oqarpoq.

Ilinniakkaminik ukioq kingulleq naammassinissaminut tunniussassani ullut tallimat ingerlanerini allappaa naammassillugulu - Raw Arctic-imi tamatuma nalaani tamakkiisumik sulisarpoq nutsernissaminullu piareersarluni. Juunip qeqqani tunniusseriarluni, Nuummut juulip aallaqqaataani nuuppoq.

- Sulinerup pinngortitamiinnerullu ataqatigiisinnissaat nukappiaraallungali takorluugaraara. Eqqarsarpunga annaasassaqarnanga.

Casper KNR-imiit ilisaritinniarlugu apersorneraniit qaammatit marluk qaangiuttullu, Visit Greenlandip Greenland Tourism Award 2025-imi ajugaasut avammut saqqummiuppai. Raw Arctic tassani ajugaavoq.

Tusagassiuutitigut saqqummerneq imminut akilertoq

Qooqquni saqqummiinissamut piffissanngulerpoq. Casper politikerinik tamusseqateqarlunilu oqaloqateqareersimavoq, maannalu politikerit neriniartarfimmi Qooqqut Nuan-imi neriartorneranni, seqersittaat nutaanngiartoq passuppaa.  

Sooruna ullumikkut Kalaallit Nunaat pillugu ataatsimiititaliamut saqqummeeqquneqartutit?

- Suliffeqarfiit allat qassit taama inuusuttunik sulisoqarpat? Taanna aperaluni akivoq.

Nunatta ukkatarineqarnerata annerpaaffissaminiinnerata nalaani Trumpillu nunatsinnik pisiarinnikkumanera akissuteqarfiginiarlugu, Raw Arctic takusassialiorpoq qulequtserlugu 'Not for sale, open for exploration'. Assi © : Raw Arctic

Raw Arctic-imi sulisut takornarianillu angallassisartut agguaqatigiissillugit 26-nik ukioqarput. Casperlu nammineq 28-nik ukioqarpoq.

- Amerlanertigut inuit inuussutissarsiutigalugu misilittagaqarluanngitsut allagartarpassuaqanngitsullu takkuttarput. Kisianni inuit maani najugallit meeraanerminniilli nunatsinnik ilisimasallit tatigisarpagut. Taakkuuppummi pinngortitami angallassillaqqinnerpaat, Casper oqarpoq.

Tusagassiuutitigullu oqaluuserineqangaalerneratigut suliffeqarfimmut inunnik kajungerilersitsiniarneq ajornarsimanngilaq. Casperp nammineq oqarneratut, suliffeqarfik ingerlalluarpoq.

Assigiinngitsorpassuarnut angersinnaassuseqarnerat siumut ingerlanerannut ilaatigut peqqutaaqataasoq, Casper isumaqarpoq. Taamaattumik Kalaallit Nunaat pillugu ataatsimiititaliamut saqqummiinissaminut akuersivoq.

- Kisianni soorunami uanga aamma soqutigisaqarpunga oqaatigerusutannik, taanna oqarpoq.

Takornariaqarneq siunissaavoq

Casper tusagassiorfinni saqqummertarnermini unnummilu tassani saqqummiussinermini, nunatsinni takornariaqarnerup ineriartornera sammisartagaasa ilagaat.

Tassani takornariarpassuaqaleriartornera ilutigalugu unamminartut pilersinneqartalernerat aamma sammisarpai.

Unamminartut ilagaat takornariartitsinermik ingerlatsiviit danskinit pigineqartartut nunatsinni "qaloorinerat“. Unamminartorlu alla tassaavoq nunami piniartut takornarialerisullu akornanni aaqqiagiinnginneq.

Nuummi pissutsit aasaq manna Ilulissani pissutsinut assingulernissaat Casperp ernummatigilaarsinnaavaa.  

- Soorlu nunaqavissuniit, sumiiffinni piniariarfiusartuni aalisariarfiusartuniluunniit takornariartitsisoqarneranik naammagisimaarinninngitsuniit pikititsisoqalernissaa, taanna oqarpoq.

Casper ulluni makkunani sulisorujussuuvoq. Amerlanertigut nalunaaqutaq ullaakkut arfineq-pingasuniit unnukkut qulit tungaanut, ullaakkut arfineq-pingasuniit ualikkut sisamat tungaanuunngitsoq, taanna oqarpoq. Assi © : Birgitte Kjeldsen

Ajornartorsiut tamanna Raw Arcticip Kangerluarsussuarmi tammaarsimaarfimmiinnerminni inunniit naammagittaalliuutigineqaramik namminneq nalaassimavaat.

- Inuit pigisaqarfittut isigisaanukartaratta, taanna oqarpoq nangillunilu:

- Aamma paasinarpoq. Ileqqut, najoqqutassiat naleqartitallu allanngortinneqartariaqanngitsut inissaqartinneqartariaqarput, aalisarneq piniarnerlu annerusumik innersuussutigalugit, taanna oqarpoq.

Casper oqaluussiutigaluni qarasaasiamini unnuup ingerlanerani saqqummiussassani ujarpaa. 

- Nunatsinni aningaasaqarnikkut namminiilivinnissaq sulissutigissagutsigu, aningaasaqarnikkut siuariartortitsisumik suliffissanillu pilersitsisumik takornariaqarnerup ineriartortinnissaa aamma sammisariaqarparput, taanna oqarpoq.

- Inuussutissarsiutigalugu piniartut takornarialerisullu imminnut tamanna akerleriissutigisussaanngikkaluarpaat. Oqaloqatigiittoqartariaqaraluarpoq.

Inimut matu ammariataarpoq.

Folketingimut ilaasortap Aaja Chemnitzip (IA) Kalaallit Nunaat pillugu ataatsimiititaliap kingullermik nunatsinnut tikeraarnerani Casper saqqummeerusunnersoq aperivaa. Assi © : Birgitte Kjeldsen

Rasmus Jarlov Kalaallit Nunaallu pillugit ataatsimiititaliami ilaasortat allat iserput.

- Naak kaffi? Arlaat oqarpoq ingillunilu.

- Sunaana pillugu tusagaqalersugut? Alla aperaaq.

Isertut kingulliit ingissimalereermata Casper aallartippoq – nalunaaquttap-akunnerani tulliuttumi, tamatumuuna politikerit saavanni, Raw Arctic nunatsinnilu takornariaqarnerup ineriartornera oqaluttuareqqippaa.

Kalaallit Nunaat angerlarsimaffigaara

- Annikitsualunnik aaqqitassaqarpunga, ajorpasinngeqaarli.

Casper oqarasuaatikkut oqaluussivoq.

Saqqumiinerata naammassineraniit akunneq ataaseq qaangiuppoq, nalunaaqutarlu unnukkut aqqarngup qeqqa tikikkiartorpaa.  Targa Casperp Kalaallit Nunaannullu ataatsimiititaliap ilaasortaasa ilaaffigisaat Nuummut tikikkiartorpoq oqarasuaatillu angallattakkat attaveqaqqilerput. Taamaattumik Casper oqarasuaatikkut oqaluusseqqammerpoq.

Politikerit Nuutoqqami niummata Casper eqitaarneqarluni inuulluaqquneqarpoq qujaffigineqarlunilu. Umiatsiamut ikeqqippoq Tidevandstrappenullu ingerlaqqilluni, tassani biili uninngavoq.

- Ullumi oqalunnikooqaanga, oqarpoq issiavimmullu ingiutigaluni itisuumik anersaarpoq. 

Casperp takornariaqarneq nunap ineriartorneranut pingaaruteqarluinnartutut isigaa. Taamaattumik piujuartitsisumik takornariaqarnerulernissamut najukkamilu nammineq takornariartitsisarnissamut siuarsaaqataasinnaanini neriuutigaa. Assi © : Birgitte Kjeldsen

Naak Casper makinnerminiit innarnissami tungaanut suliinnaavingajattariaqaraluarluni, pissutsit massakkut taamaannerat ajorinngilaa.

- Inuuninni ulapinnissannut maannakkut piffissaqarpunga. Meeraqanngilanga nuannisarlungalu....piffissaanerani periarfissat atorluarneqassapput, oqarpoq qungujullunilu.

Naak ulapissimagaluarluni Nuummi inissilluarlunilu sungiussinissaminut piffissaqarsimasorivoq.

- Nuuk ilumut angerlarsimaffigaara, inuillu avatangiiserisakka nuannaraakka, taanna oqarpoq.

Casper Kalaallit Nunaannut qanittuaqqatut siornatigut misigisimareeraluarpoq, maannali suli qaninnerulersimavoq.

- Ikinngutikka ilaquttakkalu Danmarkimi najugaqarput, maanili aamma ikinngutitaartorsimavunga taakkulu ilaquttatut isigilernikuuakka, taanna oqarpoq.

- Maanna ukioq ataaseq maani najugaqareerlunga Danmarkimi inuit ima oqartartut malugilerpara: "Hey Casper, angerlangajalissannginnavit?’”

Casper taamatut aperineqaraangami ima akisarpoq:

- Feriarlunga uterumaarpunga, kisianni Kalaallit Nunaat angerlarsimaffigaara.

Raw Arctic-illu siunissaanut tunngatillugu anguniakkat annertoqaat.

- Takornarianik angallassisartut nunaqavissut allat peqatigalugit nuna tamakkerlugu immikkoortortaqarfeqalernissarput neriuutigaara, taanna oqarpoq.