Aki-Matildap illersornissaqarfiup qullersaqarfissaata nutaap Nuummiinnissaa isornartorsioraa: - Inuunermik navianartorsiortitsineruvoq

Naleqqami politikeri naapertorlugu illersornissamut isumaqatigiissut nutaaq Nuummiunut navianartorsiortitsivoq. Isumaqatigiissut inatsisitigut inuiaallu pisinnaatitaaffii naapertorlugit naalakkersuisunut kinguneqartariaqartoq, taanna oqarpoq.

Allattoq Ann-Sophie Greve Møller

oktobarip 14-at 2025 11:04

Nutserisoq Medea Olsen

Aki-Matilda Høegh-Damip illersornissamut isumaqatigiissut nutaaq, Issittoq pillugu isumaqatigiissut 2, tallimanngornermi saqqummiunneqartoq suli quarsaarutigaa.

Naleqqami politikerip, Inatsisartuni ilaasortaasoq maannalu Folketingimi sulinngiffeqartup, illersornissamut isumaqatigiissutip immikkoortuata aappaata inissinneqareernerata kingorna ullut marluk qaangiuttullu KNR-imiit apersorneqarami taama aallarniivoq.

- Nuummi sakkussiornikkut toqqaannartumik piginnaanngorsaasoqarnera quarsaarutigeqaara, taanna oqarpoq.

Isumaqatigiissut naalakkersuisut qanimut suleqatigalugit pilersinneqarpoq, isumaqatigiissummilu Danmarkip Issittumi Atlantikullu Avannaani illersornissamut 27,4 milliardit koruuninik aningaasaliissuteqarnissaa allaqqavoq.

Issittoq pillugu isumaqatigiissut 2-mi suliniutit

Danmark Issittup aamma Atlantikup avannaata illersorneqarneranut 27,4 milliardit koruuninik aningaasaliissuteqarpoq. Suliniutit ilaat uani ataani allassimapput.
Kalaallit Nunaata Danmarkillu akornanni imaatigut kabelimik pilersitsisoqassaaq.
Timmisartuaqqanik inuttaqanngitsunik illersornermut nakkutilliinermullu 2,1 milliardit koruunit atorneqarput.
Dronit (timmisartuaqqat inuttaqanngitsut aaqq.) nutaat nukittorsaataassapput “pisuni takunnissinnaanermik”, pisuni nutaani, Illersornissaqarfiup najukkani oqartussat tapersersuleraangagit, Savalimmiuni aamma Kalaallit Nunaanni.
Tamatuma saniatigut issittumi umiarsuit marlunnik timmisartunillu imaani nakkutilliissutit ilaneqassapput.
Issittumi Sakkutooqarfik Nuummi nutaamik qullersaqarfiliorneqassaaq.
Issittumi sakkutooqatigiinnik nutaanik immikkut piginnaanilinnik pilersitsisoqassaaq, taakku Issittumi Sakkutooqarfiup ataaniittussapput.

Paasissutissarsiffik: Ritzau/Forsvarsministeriet

Allisiguk

Timmisartunut F-35-nut, dronenut umiarsuarnullu Issittumiittussanut aningaasaliissutit saniatigut, Nuuk isumaqatigiissummi nutaami aamma malunnaateqarnerulerpoq.

Issittumimi Sakkutooqarfik illoqarfiit pingaarnersaanni nutaamik qullersaqarfittaassaaq. Nuup umiarsualiviata sakkutuut umiarsuaannut talittarfeqarnissaanut allilerneqarnissaa aamma pilersaarutigineqarpoq.

Sakkutuut immikkoortussaat nutaaq, illersornissaqarfiup Nuummi qullersaqarfittaassaaniissapput isumaqatigiissummilu allaqqasut naapertorlugit “nunanit allanit tikeraartoqartillugu assartuinermi allatigullu suliaqarnermi tapersersuinissaq, sungiusaanerit, sungiusaqatigiinnermut Issittumilu Sakkutooqarfiup akisussaaffiani inissitsiternerit taakkunannga isumagineqassapput".

Aki-Matilda Høegh-Dam naapertorlugu iliuutsit taakku tamarmik, Nuummi innuttaasut inuunerannik navianartorsiortitsissapput.

- Sorsunnermi sakkutooqarfiit pingaarnertut eqqorniarneqartarput taamaattumik illoqarfiup Nuup eqqaani sakkutooqarfimmik sanaartoraanni illoqarfimmi innuttaasut inuttut eqqortinnaveeqqutitut atorneqalissapput qallunaat sakkutuuinut illersuutissatut. Tamanna upalungaarsimanertut taaneqarsinnaanngilaq. Inuit inuunerinik ulorianartorsiortitsineruvoq, taanna oqarpoq.

Sakkutuut qitiuffigisaat

Nunanut allanut tunngasunut naalakkersuisup Vivian Motzfeldtip (S) isumaqatigiissut Nuummi tusagassiortunik katersortitsinermi tallimanngormat saqqummiuppaa, kingornalu danskit illersornissamut ministeriata Troels Lund Poulsenip (V) Københavnimi tusagassiortunik katersortitsinermi isumaqatigiissut oqaasertalerpaa.

Illersornissamut ministeri naapertorlugu Issittumi sakkutooqarnerulernerup pissutsit eqqissisimanartuunissaat qulakkeertussaavaa, Sermitsiarli naapertorlugu Vivian Motzfeldtip sakkussiornikkut piginnaanngorsartoqannginnerarpaa.

Aki-Mathilda Høegh-Damili aperigaanni isumaqatigiissummi allaqqasut taamatut paasinngilai.

- Sakkutuut umiarsualiviannik sanaartoraanni, toqqaannartumik isumaqarluni sorsunnermi umiarsualivimmik toqqaannartumik isumaqartumik sakkutooqarnermullu atortut ilagaanni radarinik, dronenik umiarsuarnillu, tamanna sakkussiornikkut piginnaanngorsaaneruvoq. Allatut taaniarneqarsinnaavoq, kisianni sakkutuut Nuuk qitiuffigilerpaat, taanna oqarpoq.

Aamma atuarukMinisteri illersornissamut isumaqatigiissut pillugu: - Najukkami innuttaasut tamani eqqarsaatigaagut

Naleqqami politikeri naapertorlugu Nuummi illersornissaqarfimmut qullersaqarfittaarneq ajunaarutaasinnaavoq.

- Sorsunnermi imaluunniit nunanit allanit saassunneqarnermi sakkutuut atortuisa eqqorniarneqarneqartussaanerat pissutigalugu, taanna nassuiaavoq.

- Illoqarfiit innuttaasullit qanittuini sakkutuut atortoqarfiinik sapinngisamik pilersitsinnginnissaq pillugu illersornissaqarfik nammineq ilitsersuuteqarpoq, Aki-Matilda Høegh-Dam oqarpoq.

Nipaa ilungersuummerpallappoq:

- Taamaakkaluartorli Nuummi taamaaliortoqarnissaa isumaqatigiissutigineqarpoq. Ileqqussatigut illersorneqarsinnaanngilaq. Inuinuku najugaqarfiat, meeqqatta najugaqarfiat. Taamatut pinerat inuunernik ulorianartorsiortitsivoq.

Kisermaassisoq

Inatsisartut isumaqatigiissummut nutaamut akulerutsinneqarsimannginnerat Aki-Matilda Høegh-Damip aamma isornartorsiorpaa.

- Tassa kisermaassilluni naalakkersuineq, Aki-Matilda Høegh-Dam oqarpoq nipinilu qaffallugu:

- Naalakkersuisut innuttaasut partiilluunniit allat akulerutseqqaarnagit apeqqummi ima pingaaruteqartigisumi namminneq kisermaassillutik aalajangiinerat.

Tamannalu "inatsisitigut inuiaallu pisinnaatitaaffii naapertorlugit naalakkersuisunut kinguneqartariaqartoq“, Høegh-Dam isumaqarpoq.

- Inuiaqatigiinniit qinikkat naalakkersuisuisuunngitsut apereqqaarnagit nunatsinni ilaqutariit ulorianartorsiortinneqaannarsinnaanngillat. Suleqatigiinneq pineqarunnaarpoq, naatsumilli oqaatigalugu uumaniarnissaq massakkorpiaq pineqarpoq, taanna oqarpoq.

Troels Lund Poulsen (V), Danmarkimi illersornissamut ministeri, naapertorlugu ”Kalaallit Nunaanni inatsisartut illersornissaq pillugu isumaqatigiissummik nutaamik suliaqarnermut peqataatinneqarnissaannut periarfissinneqarnissaat” pingaaruteqarsimagaluarpoq. Taanna KNR-imit apersorneqarnermini taama oqarpoq, tamannalu isumaqatigiissutip kinguaattoorneranut peqqutaasut ilaginerarpaa.

Aki-Matilda Høegh-Dam, suliami matumani ilinnut suna tullinnguuppa?

- Mette Frederiksenimut (ministeriuneq aaqq.) allagaqareerpunga illoqarfitsinni annerpaami sakkutooqarnikkut atortunik marlunnik inissiinissaq upalungaarsimanermut tunngaannanngitsoq, nunatsinnili ilaqutariit eqqortinnaveeqqutitut atorneqalermata. Tamanna isumakkeerfigineqarsinnaanngilaq, qiasunngorpalulluni oqarpoq.

- Tamanna tatigeqatigiinnermik innarliivoq. Tamanna ingerlaannaq allanngortinniarneqanngippat naalakkersuisut illersuinnassallugit tapersersuinnassallugillu takorloorsinnaanngilakka, Aki-Matilda Høegh-Dam oqarpoq.

Naalakkersuisoq, Vivian Motzfeldt (S), ministeriuneqarfik illersornissamullu ministereqarfik isornartorsiuinermut qisuariarnerat paaserusullugu KNR-imiit saaffigineqarput. Isornartorsiuineq Vivian Motzfeldtimiit (S) akineqarpoq illersornissamullu ministereqarfik akissuteqassanerarput tamannalu KNR-imit sammineqarumaarpoq. Ministeriuneqarfik Illersornissamut ministereqarfimmut innersuussivoq.

Illit isummat pingaartittaqaarput. Nutaarsiassaq pillugu isorisat nersualaarinerillu uani tikilluaqquagut.