USA-mit tatineqarneq naalakkersuisoqatigiilertut tunngavigigaat

Naalakkersuisoqatigiilersut nutaat saqqummiunneqarnerata nuannaarutigineqarlunilu nuannaarnermik qullilissutigineqarneqarneranit akunnerpassuit qaangiutinngitsut USA-p præsidentiata tullersortaa J.D. Vance Pituffik Space Basemut tikippoq.

Jens-Frederik Nielsenip (D) naalakkersuisullu sinnerisa puiorsimagunikku eqqaatinneqapallapput, tassa nuannaarutiginninnissamut qasuersaarnissamullu piffissaqanngilaq - timmisartormi nalunaaqutaq 14.00-ip missaani mimmat sulineq aallartereerpoq.

J.D. Vancep tikinnermini tusagassiortut orniguttut ima oqaaseqarfigai:

- Kalaallit nammineq aalajangiisinnaassuseqarnerat ataqqivarput, kisianni taamaaliorniarunik Kalaallit Nunaata innuttaasuisalu isumannaatsuunissaannik qulakkeerinissamut Danmarkimit pitsaanerusumik suleqataasinnaavugut.

- Danmarkimi pitsaasumik suliaqarsimanngilaq, taanna oqarpoq.

Kalaallit Nunaanni naalakkersuisunut ilaasortanngortussatut innersuussat taakkualu suleqatigiinnissaminni tunngavissaat tallimanngornermi saqqummiunneqarput.

Naalakkersuisoqatigiilersussat siammaseqaat. Demokraatit, Inuit Ataqatigiit, Siumut Atassullu. Taakkua Inatsisartunut ilaasortat issiaviini 31-ini 23-nik issiaveqassapput.

Suleqatigiit taama amerlatiginerat ataatsimik peqquteqartoq partiit siulittaasui KNR-imut oqarput. Tassa USA-p Kalaallit Nunaannik aqutsilerusullunilu pileriginninnera ataatsimoorfigaat.

Naalakkersuisunngortussat siulittaasussaata suleqatigiilerneq ima oqaasertalerpaa:

- Avataanit tatineqarpugut. Suliassagut nunatta avataaniittut ima pingaaruteqartigipput siammasinnerpaamik nukik pilersissinnaanngikkutsigu taava soorunami tunniussinnaasarput annikinnerussaaq.

- Taamaammat ataatsimoorneq pimoorullugu oqaatiginikuusarput qineqqusaarneq naallugu siammasittumillu suleqatigiinnissaq nunatsinnut pisariaqartoq taanna nuannaarutigaarput ullumi naammassisinnaasoq, Jens-Frederik Nielsen KNR-imut oqarpoq.

IA: Nunatta pigiuarnissaa qulakkeertariaqarpoq

Inuit Ataqatigiit naalakkersuinikkut ukiuni kingullerni sisamani siuttuusut, qinersinermi kingullermi kinguariarujussuarput. Tamannali illua-tungiliuttutut sulinissamut pisussaaffiliinngitsoq, siulittaasuat oqarpoq.

USA-mmi pileriginninnerujussua naalakkersuisoqataanerminnut ilaatigut peqqutaasoq naalakkersuisut siulittaasoriunnaagassaat, aningaasaqarnermulli akileraartarnermullu naalakkersuisunngortussaq oqarpoq.

- Qinigaaffik una aggersoq suliassarpassuaqarpugut. Nunatta avataaninngaanniit tatisiniarneq eqqarsaatigissagaanni kisianni aamma nunatta iluani atugarissaarnerup ineriartornerullu tunngavissaasa pitsaanerpaanissaanut sulinissami.

- Taamaammat peqataavugut siammasissumik suleqatigiinnermut, akerleriissutit qitiutinnagit, ataatsimoorfissat qitiutillugit taamaalilluta inuiaqatigiit ataatsimoortut aammalu kingulissatsinnut nunatta kiffaanngissuseqarfiusup pigiuarnissaa qulakkeerniarlugu, Múte Bourup Egede oqarpoq.

Siumut: Sunniuteqaqataassagutta taama iliortariaqarpugut

Siumut, naalakkersuinermi siuttuujuartartoq, qinersinermi kingullermi aamma kinguariarujussuarpoq. Tamannali suleqataannginnissamut tunngaviliinngitsoq, siulittaasuugallartoq, Vivian Motzfeldt oqarpoq. USA-miimmi tatineqarneq taakkua aamma suleqatigiinnissamut oqimaalutaanerminni oqimaalutarilluarpaat.

- Inuiaqatigiinni inissisimanerput eqqarsaatigalugu tusaavarput inuiaqatigiit ataatsimoortariaqarneq qanoq annertutigisoq pisariaqartikkaat, Vivian Motzfeldt oqarpoq.

Taassuma oqarnera naapertorlugu angusarissaarneruniaraanni naalakkersuisoqataanissaq pingaartuuvoq.

- Sunniuteqaqataassagaanni suleqatigiinnut ilaanissaq piumasaqaataavoq. Politikkikkut sunniuteqarneq annerpaaq pissagukku taava suleqataasariaqarputit. Taanna anersaaq pigalugu suliagut ingerlassimavagut, taanna oqarpoq.

Vivian Motzfeldt nunanut allanut tunngasunut ilisimatusarnermullu naalakkersuisunngussaaq.

Atassut: Isumaqatigiinngiffeqartassaagut ataatsimoortariaqarpugulli

Talerperliit saamerliillu maanna suleqatigiittussanngorput. Tamanna malunnarumaartoq Atassutip siulittaasua nassuerpoq.

- Arlaannik isumaqatigiinngiffeqartarumaarpugut gruppe taama angitigisoq. Kisianni naapeqatigiinnissarput naggataani ujartorlugu pisassaagut, inersimasutut oqaloqatigiittarumaaratta suna tamaat nilliaatigiinnarnagu, Aqqalu Jerimiassen oqarpoq.

Isumaqatigiinnginnerilli qaangerneqartassasut inerniliivoq. Naalakkersuisoqataalernerminnullu USA-p nunatsinnut pissusilersuutigisaqattaagai oqimaalutarilluarpaat. Sammisarmi taanna pillugu suleqatigiit ataatsimooqqinnaarnertik iluarisimaarpaa.

- Pisariaqartuusorigatsigu nunarput pillugu inuiaqatigiit pillugit. Maannakkut USA-minngaanniit annertuumik pissutsit taamannak inissisimatillugit isumaqatigiiffeqaqqinnaaratta partiit sisamaalluta tassani, allaanerussuteqanngiivittumik, taannalu ataatsimooruttariaqaratsigu. Pilliuteqarnissarput illikaallatsilaariarlugu ataatsimoorluta angusassarput angorusunnikuuarput, Atassutip siulittaasua oqarpoq.

Taanna Naalakkersuisunut ilaasortassatut innersuunneqanngilaq. Inatsisartunulli ilaasortanngussaaq. Avannaata Kommunianili borgmesterissatut kissaateqarnini avammut nalunaarutigisareerpaa.

Tulluusimaartoq

Naalakkersuisut siulittaasussaat, Jens-Frederik Nielsen, partiinik taama amerlatigisunik suleqatigiittussanik katersinini iluarisimaarpaa.

- Nuannaarpunga. Aamma tulluusimaarpunga. Pingaartumillu isumaqarpunga nunatsinni nukik takutinneqartoq, ataatsimoorneq takutinneqartoq taanna, tulluusimaarutigissagipput, Jens-Frederik Nielsen oqarpoq.

Naalakkersuisuulersussat taakkunanilu ilaasortassatut innersuunneqartut Inatsisartunut ilaasortanngortunit pisortatigoortumik akuerineqaqqaassapput. Inatsisartut inissitsiterlutik qaqugu ataatsimiinnissaat suli nalunaarutigineqanngilaq.