Aappariit meerartaarsinnaanngitsut naalliuutitik pillugit katersuupput: Akissutissarsinatalu piffissaarutilerpugut

Meerartaarniarnissamut 3 millionit koruuninik aningaasaliisoqarmat aappariit meerartaarusuttut neriuuteqalerlutillu nuannaarput. Sapaatit akunnerata naanerata siuliani Nuummi naapinnerminni taakku nuannaarutiminnik naalliuutiminnillu misigisatik ilaminnut oqaluttuaraat.

Allattoq Birgitte Kjeldsen

apriilip 29-at 2024 07:41

Nutserisoq Alice Sørensen

Meerartaarniarnermi ikiorserneqarneq misigissutsinik assigiinngitsunik misigisaqarfiusarpoq. Akisuvoq, sivisuvoq, meerartaarnissarlu qulakkeerneqarsinnaanngilaq.

Misigissuserpassuit naalliuutillu aqqusaarneqartartut pillugit imminnut avitseqatigiiffiginiarlutik, piumassuserinngisaminnik meerartaarsinnaanngitsut sapaatit akunnerata naanerani kingullermi Inuk Hostelsimi naapipput.

Maannguaq Birchip aappaa Inuk Hostelsimik piginneqataammat, taanna naapiffissamik aaqqissuivoq. Taakku namminneq ukiuni arlalinni meerartaarniarsaripput.

Inuit 20-t missaanniittut naapinnermi takkupput, ilaat aappariit ilaallu kisimiillutik takkuttut.

- Taama amerlatigisunik takkuttoqarnera tupaallaatigaarput. Sioqqutsinerulluta internettikkut inuit attaveqaqatigiiffiisigut nalunaaruteqarsimasuuguttta amerlanerusimassagaluarput, Maannguaq Birch sulinermini ulloqeqqasiornermini KNR-imeersumik naapitaqarnissamut piiffissaqartoq, taama oqarpoq.

Misigisimasatik misilittakkatillu nappinnerminni eqqartorpaat, IVF-imik ICSI-millu ikiorserneqarsinnaanermut ukiup 2024-ip naanissaata tungaanut aningaasaliissutinik 3 millionit koruuninik apriilimi nassaartoqarnera naapinnermi aamma eqqartorneqarpoq.

Aningaasaliissutilli taakku ukioq manna taamaallaat atugassatut illuartinneqarput, ikiorsiisarnissallu ataavartunngortinneqarnissaanut maannamut suli pilersaaruteqartoqanngilaq.

Piumassuserinngisamik meerartaarsinnaanngitsunut ikiorsiisarneq pillugu suliaq naalisarlugu

Aappariit meerartaarsinnaanngitsut peqqinnissaqarfiup akiligaanik Danmarkimi IVF aamma ICSI atorlugu ikiorserneqarsinnaanerat, politikerit 2019-mi unitsippaat.

Ikiorserneqarneq 50.000 koruuneqarpoq, taakku saniatigut billitsit, unnuinerit nakorsaatillu aamma akiligassaapput.

Kalaallit Nunaanniittut angalaneq ineqarnerlu akilertalermassuk ikiorsiinermi periarfissat assigiikkunnaarnerat tunngavilersuutigalugu unitsinneqarpoq.

Piumassuserinngisaminnik meerartaarsinnaanngitsut Danmarkimi IVF-imik ICSI-imillu ikiorserneqarnissaata sanitigut angalanerit ineqarnerillu Namminersorlutik Oqartussanik akilerneqartalernissaat pillugu Inatsisartunut ilaasortaq Anna Wangenheim Demokraatinersoq 2022-mi ukiaanerani ataatsimiinnermi siunnersuuteqarpoq.

Naalakkersuisut aningaasanut inatsissatut siunnersuut ukioq kingulleq aggustimi saqqummiummassuk, Danmarkimi meerartaarniarnissamut ikiorsiinermut 8,7 millionit koruunit siunnersuummi illuartinneqarsimapput.

Aningaasalli januaarimi tammaaneqaqqilerput susoqarsimaneralu Naalakkersuisut arlaannaataluunniit nassuiarsinnaanngilaat.

Aappariilli Danmarkimi reagensglas atorlugu meerartaarniarsinnaanerannut ukioq manna aningaasaliivigineqarnissaannut 3 millionit koruunit apriilimi nassaarineqarput.

Pisariaqarpallu 5,7 millionit koruunit aamma illuartinneqarsinnaapput. Aningaasaliissutillu taakku katikkaanni aningaasanut inatsimmi 8,7 millionit koruunit tammaaneqaraluarput.

Allisiguk

Piumassuserinngisamilli meerartaarsinnaanngitsunut ikiorsiineq annertunerusoq pisariaqartinneqassappat, saniatigut 5,7 millionit koruunit aamma illuartinneqarsinnaasut aalajangiunneqarpoq.

- Aningaasaliisoqarnera assorsuaq qujamasuutigaarput. Misiliutaanerali assut eqqarsarnartoqartipparput, Maannguaq Birch oqarpoq.

Aliasunneq nuannaarnerlu

Ikiorserneqartarnerup Danmarkimi ingerlanneqartartup akisoqisup aningaasaliivigineqarnera Maannguaq Birchip arnallu allat nuannaarutigigaluarpaat. Qaquguli utaqqisunut allatsissinnaanertik, kikkut ikiorserneqarnissamut piumasaqarsinnaanersut qaqugulu ikiorserneqarsinnaanertik paasiniaraluaramikku suli akissutissarsinngillat.

Akissutissarsisinnaannginnerlu erloqissutinik allanik nutaanik malitseqarpoq.

Læs ogsåDemokraatit undrer sig over sløjfet hjælp til ufrivilligt barnløse

- Naalakkersuisut aningaasaliimmatali peqqinnissaqarfimmut arlaleriarlutik saaffiginnittaraluarlutik tusagaqarsimanngitsut ilaat, erloqissutitik pillugit naapinnitsinni qiapput, Maannguaq Birch oqaluttuarpoq.

2024-p naanissaata tungaanut aningaasaliinerup misiliutaanera aamma nanertisimassutigineqarpoq.

- Utaqqisut amerlavugut. Ikiorserneqarnissamut neqeroorfigineqarnissamut utaqqisut arnat 40-sut tusarpara. Taakku 40-nerat eqqarsaatigissagaanni ukiullu naanissaanut ukiup affaannanngornera eqqarsaatigissagaanni, nanertisimassutaaneranik pilertortumillu iliuuseqartoqartariaqarneranik misiginermik kinguneqarpoq.

Assersuutigalugu illit naartulernissannut ukioq ataaseq naammassoraajuk?

- Naagga naammanngilaq, Maannguaq Birch nangaanngivilluni akivoq.

Taanna aappanilu ikkussivigitinnikkut ukiut tallimat arfineq-marlullu akornanni meerartaarniarsimapput. Ukiullu ataasiinnaap ingerlanerani reagensglas atorlugu naartulerniarup iluatsinnissaa ilimanarpallaanngilaq.

Danmarkimi Rigshospitalimi aappariinnut meerartaarsinnaangitsunut siunnersuutit ilitsersuutillu naapertorlugit, ikiorsiinermik ataatsimik aallartitsinermi meerartaarnissamut ilimanaat 25 procentiuvoq. Ukioqqortusiartornermilu naartulernissamut ilimanaat annikilliartortarpoq.

IVF aamma ICSI-mik suliaritinnerit suuppat?

IVF kalaallisut mannissaq mannissaqarfimmit peerlugu qummuattaaqqami igalaaminermi pilersitsinertut taaneqarsinnaavoq.

ICSI anisooq pitsaanngeqigaangat imaluunniit IVF atorlugu siusinnerusukkut pilersitsinermi mannissat amerlanngissimagaangata atorneqartarpoq. ICSI-mik suliarinninneq peersami cellit ataasiakkaarlugit kapuummik mannissanut ikkunneqartarput.

Maannguaq Birch 35-nik ukioqarpoq. Meerartaarniarnissamut aningaasaliissutissanik aappaagumut illuartitsisoqassanngippat, aappariillu meerartaarniarnissamut ukiumi ataasiinnarmi akiuliunneqarsinnaanermut periarfissaqassappata piffissaaruttut amerlapput.

- Ukiup naanissaanut ukiup affaannanngorpoq, taamaammallu ikiorneqarsinnaanermut neqeroorut qaqugu atorsinnaanerlugu paaserusulluinnalerpara, Maannguaq Birch oqarpoq.

Taannalu kisimi taama eqqarsanngilaq.

Aamma atuarukDemokraatit piumassuserinngisaminnik kinguaassiorsinnaanngitsut ikiorneqarniarnerat taamaatinneqartoq eqqarsarnartoqartikkaat

Naapinneq arfininngornermi pisoq naammassilermat Maannguaq Birchip telefonini peqataasunut ingerlaartippaa, Messengerikkut chatgruppemi ataatsimoorfimmut ilanngukkusuttut periarfissinniarlugit.

Ikiorserneqarnissap qaqugu aallartissinnaaneranut paasissutissat pissarsiarisinnaasatik tassani siammartertarniarpaat oqaloqatigiissutigalugillu.

- Aallartilluareerpugut. Peqqinnissaqarfimmit tusagaqaraangatta ilatsinnut ingerlateqqittarniarpagut, taanna oqarpoq.

- Naapeqqinnissarpulli aamma isumaqatigiissutigaarput, qaquguli pinissaa ilisimanngilarput.

Aappariit utaqqisut ikiorserneqarnissamut tunngasunik apeqqutiminnik, peqqinnissaqarfimmit sooq akineqarsimannginnerat pillugu, Dronning Ingridip Napparsimavissuani nakorsat pisortaat Aviaja Siegstad KNR-imit apersorparput.

- Nukivut pilersaarusiornermut atorusunneruagut, taamaalillutami sukkanerpaamik inunnik aallartitsisinnaagatta, taanna akivoq.

Nakorsat pisortaata Aviaja Siegstadip apersorneqarnera pillugu allaaserisaq knr.gl-mi ullumi kingusinnerusukkut atuarneqarsinnaassaaq.